Khánh Hòa: Lễ hội Tháp Bà Po Nagar

Khánh Hòa là xứ Trâm hương

Non cao biển rộng người thương đi về

Sáng nay, 21 tháng ba Nhâm Thìn (tức 11-4-2012) Lễ hội Tháp Bà Po Nagar Nha Trang chính thức khai mạc. Lễ hội Tháp Bà  diễn ra từ ngày 20 đến ngày 23 tháng 3 âm lịch (10-13/4-2012) đã được Bộ Văn hóa Thông tin Việt Nam xếp hạng là một trong 16 lễ hội quốc gia.

Ông Trương Đăng Tuyến- Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao Du lịch tỉnh Khánh Hòa, Ông Huỳnh Ngọc Bông- Chánh Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa, Ông Nguyễn Anh Tuấn- Phó Chủ tịch UBND TP Nha Trang, lãnh đạo các Sở, Ban ngành, đoàn thể, tỉnh, thành phố và địa phương đã đến dâng hương.

Theo văn bia của Lễ Bộ Thương thư Phan Thanh Giản ghi năm 1856 dựng tại Tháp, Po Nagar (tên đầy đủ là Tháp Po Ina Nagar, hay còn gọi là Tháp Thiên Y A Na, Tháp Bà) là ngôi đền Chăm Pa nằm trên đỉnh một ngọn đồi nhỏ cao khoảng 50 mét so với mực nước biển, ở cửa sông Cái (sông Nha Trang) tại phường Vĩnh Phước, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, cách trung tâm thành phố khoảng 2 km về phía Bắc,. Tên gọi "Tháp Po Nagar" được dùng để chỉ chung cả công trình kiến trúc  nhưng thực ra nó là tên của ngọn tháp lớn nhất cao khoảng 23 mét. Ngôi tháp này được xây dựng trong thời kỳ đạo Hindu (Ấn Độ giáo) đang cường thịnh khi Chăm pa trong giai đoạn có tên gọi là Hoàn Vương Quốc, vì thế tượng nữ thần có hình dạng của Umar, vợ của Shiva.

Nữ vương Po Ina Nagar (còn gọi là Yan Pu Nagara, Po Ino Nagar hay Bà Đen mà nguời Việt gọi là Thánh Mẫu Thiên Y A Na  là vị nữ thần được tạo nên bởi áng mây trời và bọt biển, Bà Mẹ xứ sở, Bà dạy dân cày cấy, trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải…

Lễ hội Tháp Bà được mở đầu là Lễ mộc dục (Lễ tắm tượng) vào lúc 12 giờ trưa 20-3, chương trình Lễ hội Tháp Bà năm nay có nhiếu hoạt động phong phú như lễ hội hoa đăng, lễ cầu quốc thái dân an, tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ, lễ khai mạc chính thức, lễ dâng hương, các nghi thức theo nghi lễ truyền thống. Ngoài ra còn có chương trình biểu diễn của các đoàn  nghệ thuật truyền thống, hát chầu văn, múa bóng, múa dâng Mẫu…

Khoảng từ 23 – 24 giờ có Lễ tế sanh (lễ cúng tạ ân đức Thánh Mẫu) tại Tháp chính. Ngay sau lễ tế sanh là điệu múa bóng truyền thống dâng Bà.

Lễ Chánh tế, từ 4 giờ sáng ngày 23 tháng Ba. Nội dung chính là thỉnh mời Bà và đón rước thần linh về dự hội, hưởng lễ vật dâng cúng . Đây là nghi lễ quan trọng nhất của lễ hội. Lễ tế có đọc văn tế, có nhạc lễ.

Lễ hội Tháp Bà Nha Trang năm nay được tổ chức trọng thể. Tính tôn nghiêm, thành kính của phần lễ, tính sôi động, hào hứng của phần hội đã tạo nên một lễ hội truyền thống đặc trưng của Khánh Hòa. Lễ hội là một biểu hiện về việc giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa phi vật thể gắn liền với di tích, được thể hiện thông qua các nghi lễ truyền thống và các hoạt động văn hóa.

Theo Ban Tổ chức cho biết dự kiến  lễ hội Tháp Bà năm nay sẽ đón trên 100 đoàn đến dâng hương và trên 70.000 lượt khách trong và ngoài nước dâng hương, tham quan, viếng cảnh.