Ban Trị sự Hội phật giáo tỉnh Thái Nguyên thăm và tặng quà các gia đình bị nạn tại xã Phục Linh

Khoảng 4h30 ngày 15.4, tiếng đất đá đổ ầm ầm, tiếng người kêu hoảng loạn đã đánh thức cả xóm Khuôn 1, xã Phục Linh, huyện Đại Từ (Thái Nguyên).

Trong căn nhà cấp 4 lợp mái tôn đỏ là hai cụ Hà Văn Xuân (90 tuổi) và Vũ Thị Hồng (78 tuổi). Tuổi già sức yếu khiến hai cụ không kịp mở cửa để thoát ra ngoài như con cháu mình. Các con của hai cụ cũng hết sức khổ tâm khi chứng kiến cảnh ngôi nhà của bố mẹ đẻ cứ dần dần bị đất đá cuốn, rồi nghiền thành từng mảnh vụn.

Trước mắt người dân xóm Khuôn 1 là cảnh tượng kinh hoàng: hàng triệu mét khối đất đá từ bãi thải của mỏ than Phấn Mễ đổ sập xuống 12 mái nhà, “nuốt gọn” cả cánh đồng lúa xanh mướt. 7 người bị vùi lấp dưới đống đất đá, tang thương bao trùm khắp nơi. 

Chớp mắt đồng xanh hóa... núi đồi 

Ông Hà Văn Hào – một trong những hộ dân bị đất đá “nuốt” mất nhà cửa, vườn tược và người thân - vẫn chưa thể hoàn hồn trước cảnh tượng kinh hoàng rạng sáng 15.4. Sau một tiếng nổ lớn vào khoảng gần 4h sáng, ông Hà Văn Thắng (em trai ông Hào) ở gần đó đã hô lớn kêu mọi người thoát thân. Đại gia đình nhà họ Hà gồm gia đình của 8 anh chị em và hai bố mẹ già sống trong khu vực ai nấy bật dậy, tông cửa nháo nhào chạy ra sân.

Ông Thắng kịp lôi con trai là Hà Văn Phi đang định quay lại cứu chiếc xe máy trong bếp chạy ra sân, nhưng không thể cứu được căn nhà của bố mẹ đẻ mình dần bị đất đá cuốn đi. Cả khu vực náo loạn bởi tiếng đất đá dịch chuyển ầm ầm, tiếng người la hét, kêu cứu. 
Trong căn nhà cấp 4 lợp mái tôn đỏ là hai cụ Hà Văn Xuân (90 tuổi) và Vũ Thị Hồng (78 tuổi). Tuổi già sức yếu khiến hai cụ không kịp mở cửa để thoát ra ngoài như con cháu mình. Các con của hai cụ cũng hết sức khổ tâm khi chứng kiến cảnh ngôi nhà của bố mẹ đẻ cứ dần dần bị đất đá cuốn, rồi nghiền thành từng mảnh vụn. 

Máy xúc đang làm việc liên tục để tìm những người vẫn còn bị vùi dưới đất đá.

Ông Hào gạt nước mắt kể: “Nhìn thấy, nhưng không thể lao vào cứu bố mẹ mình”. Căn nhà cứ từ từ trôi đến hơn 100m mới “tạm dừng”, các con, cháu cụ Xuân bất chấp nguy hiểm, lao vào đào bới, tìm kiếm bố mẹ mình. Với sự hỗ trợ của các lực lượng chức năng, đến trưa cùng ngày vị trí của hai cụ đã được tìm thấy. Khi đưa được hai cụ ra ngoài, cụ bà Vũ Thị Hồng đã bị tử vong, còn cụ ông Hà Văn Xuân may mắn khi bị mắc kẹt giữa các thang giường, phần nào tránh được tổn thương khi căn nhà sập xuống. Cả xóm Khuôn 1 thức tỉnh đổ ào ào tới khu vực xảy ra tai nạn, nhưng cũng chỉ biết bó tay đứng nhìn, bởi các lớp đất đá vẫn tiếp tục dịch chuyển, đè nát các vật cản đường. 

Ông Trần Văn Linh – Phó Chủ tịch UBND xã - cho hay: “Tất cả lực lượng của xã được huy động đến hiện trường vào sáng sớm chỉ có nhiệm vụ chính là cố gắng động viên người dân, ổn định tình hình. Tình hình sạt lở khi đó vẫn rất phức tạp. Rất may, sau đó các lực lượng cứu hộ từ huyện và tỉnh đã nhanh chóng có mặt tại hiện trường để bắt tay vào tìm kiếm các nạn nhân”.

Anh Hoàng Văn Long - thành viên đoàn công tác liên ngành của tỉnh Thái Nguyên - có mặt từ sớm tại hiện trường cho biết: “Đến hơn 7h sáng, bãi đất đá bị đổ xuống vẫn có xu hướng dịch chuyển từ từ. Lớp phía trên cùng gần như không dịch chuyển, nhưng các tầng phía dưới vẫn có xu hướng đổ dồn về phía thấp hơn”. 
 

Người dân đang nhìn lại nơi đã từng là ngôi nhà của người thân mình.

Anh Long ước tính bãi đất đá thải đổ xuống có chiều dài hơn 400m, chiều rộng hơn 300m. Toàn bộ diện tích chiều hôm trước còn là nhà cửa, vườn tược, cánh đồng xanh mướt, nay đã biến thành quả đồi đất đá lổn nhổn. Ngôi nhà bị cuốn nát duy nhất nhìn thấy được là của cụ Hà Văn Xuân. Trên đống đất đá còn có những cây cột điện bêtông cốt thép bị bẻ gập ở gốc. Đống đất đá đang tạm “nghỉ chân” khi tiến sát đến hai ngôi nhà của người dân xóm Khuôn 1. UBND xã Phục Linh đã tiến hành di dời khẩn cấp 8 hộ dân khác ở trong khu vực bị uy hiếp bởi đất đá từ bãi thải đổ xuống.

Mò nhà đáy đất 

Cuộc trao đổi ngắn giữa chúng tôi và ông Đỗ Tiến Thành – Chủ tịch UBND xã Phục Linh - tại “sở chỉ huy tìm kiếm cứu nạn” đặt tại nhà văn hóa xóm Khuôn 1 liên tục bị ngắt quãng bởi những cuộc điện thoại từ hiện trường, những câu hỏi hội ý nhanh của các thành viên cứu hộ. 18h, quyết định tiếp tục huy động lực lượng tìm kiếm trong đêm được đưa ra, ông Thành lại bốc điện thoại gọi anh em trong xã vừa được cho nghỉ để về nhà ăn cơm, nghỉ ngơi trở lại hiện trường. 

 Quay lại với chúng tôi, ông Thành thống kê nhanh: “Có tổng cộng 12 căn nhà bị đè nát dưới đống đất đá, trong đó 10 hộ gia đình đang có người dân sinh sống. Khi tai nạn xảy ra, người dân trong 7 hộ chạy được, còn 3 hộ có người bị nạn”. Ông Thành liệt kê các nạn nhân: Cụ Hà Văn Xuân, cụ Vũ Thị Hồng, bà Nguyễn Thị Hoàn, anh Nguyễn Minh Hà, cháu Nguyễn Văn Quốc, cháu Nguyễn Văn Quân và bà Trần Thị Thiện. Trong đó, cụ Xuân, cụ Hồng cùng một hộ; bà Hoàn, anh Hà, cháu Quốc, cháu Quân cùng một hộ; bà Thiện ở một mình một hộ, con trai đi làm xa. 

Nghe tin dữ, con bà Thiện tất tả trở về, ngồi thất thần nhìn ra đống đất đá chất cao vài chục mét. Thông tin từ các lực lượng cứu hộ cho hay, nhà bà Thiện ở sát ngay chân bãi thải nên giờ này chưa biết trôi dạt về hướng nào, bởi độ dày của lớp đất đá được ước tính lên đến 25 – 30m. Điều quan trọng nhất là do sự xê dịch của các tầng đất đá phía dưới, nên hiện chưa thể xác định rõ vị trí các căn nhà bị vùi lấp giờ ở đâu. 

Ba chiếc máy xúc được điều động đến hiện trường để đào vị trí được cho là căn nhà của nạn nhân Nguyễn Thị Hoàn - nơi có 4 người đang bị vùi lấp. Căn cứ để xác định là chiếc cọc thép nhô lên giống với đặc điểm nhà bà Hoàn trước đây. Tuy nhiên, một thành viên cứu hộ cho biết, đặc điểm này vẫn chưa thể xác định chắc chắn phía dưới là căn nhà bà Hoàn. Đến 20h cùng ngày, các đơn vị tìm kiếm vẫn chưa thể tìm thêm được nạn nhân nào. Từng nhóm người đội mũ bảo hộ lao động từ khu lán trại cơ động vẫn tiếp tục tiến vào hiện trường với nỗ lực cao nhất tìm kiếm các nạn nhân. 

 

Những gì còn sót lại của một ngôi nhà sau vụ sạt lở.

Nguy cơ đã được cảnh báo 

Tại đám tang của cụ Vũ Thị Hồng tổ chức ngay sát chân bãi đất đá vừa đổ xuống, chúng tôi đã được nghe người dân nói về “điềm báo” của tai nạn kinh hoàng vừa xảy ra. Bãi thải đất đá gây ra đại họa sáng 15.4 thuộc quản lý của mỏ than Phấn Mễ. Đất đá tại đây được dồn lại từ nhiều năm nay, cao hàng trăm mét. Một người dân cho hay, năm 2008, tại xóm Khuôn 2 ở vị trí cách nơi mới xảy ra tai nạn chừng 100m từng xảy ra sạt lở. Khi đó, một ngôi nhà của người dân đã bị đè nát. 

Rõ ràng, nguy cơ sạt lở tại tại khu vực bãi thải là có và đó là hiểm họa thường trực treo trên đầu người dân sống trong khu vực. Được biết, khu vực này đã được lên kế hoạch cho người dân di dời, nhưng chưa hiểu vì lý do gì đến nay chưa thực hiện được. Ông Hà Văn Phi - người dân xóm Khuôn 1 - bức xúc: “Chưa đến mùa mưa đã xảy ra sạt lở kinh hoàng thế này, nếu trời mưa không hiểu núi đất đá thải sẽ chạy đến đâu nữa. Người dân chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị mỏ than dừng đổ thải để thông qua giải pháp an toàn, nhưng không thấu”. 

Ông Trương Mạnh Kiểm – Phó Chủ tịch UBND huyện Đại Từ - cho biết, ưu tiên hàng đầu hiện nay là tìm kiếm các nạn nhân, sau đó sẽ xác định nguyên nhân và thống kê cụ thể thiệt hại, có chính sách hỗ trợ cho nhân dân trong vùng chịu ảnh hưởng. 

Đây là vụ sạt lở bãi thải kinh hoàng nhất xảy ra trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên từ trước đến nay. Đến tối cùng ngày, các lực lượng cứu hộ mới tìm được hai nạn nhân, trong đó có một người còn sống, 5 người còn lại vẫn mất tích dưới đống đất đá. 

5 nạn nhân đang mất tích: 

1/ Nguyễn Thị Hoàn - SN 1962; 2/ Nguyễn Minh Hà – SN 1968; 3/ Nguyễn Văn Quốc – SN 1991; 4/ Nguyễn Văn Quân – SN 1995; 5/ Trần Thị Thiện – SN 1959. 

Chiều cùng ngày, đại diện Quỹ Tấm lòng vàng Lao Động đã đến phúng viếng, thắp hương, chia buồn với gia đình cụ Vũ Thị Hồng bị tử vong trong vụ sạt lở. Quỹ Tấm lòng vàng Lao Động đã hỗ trợ gia đình cụ Hồng 2 triệu đồng. Đồng thời, quỹ cũng thăm hỏi, hỗ trợ cụ Hà Văn Xuân đang điều trị chấn thương 1 triệu đồng. Quỹ Tấm lòng vàng Lao Động sẽ tiếp tục theo sát diễn biến cứu hộ, cứu nạn tại hiện trường và hỗ trợ các nạn nhân kịp thời. Mọi sự hỗ trợ các nạn nhân xin liên hệ: Quỹ XHTT Tấm lòng vàng - 51 Hàng Bồ, Hoàn Kiếm, Hà Nội; điện thoại: 04.39232748, 0987.879868; fax: 04.39232737; tài khoản: Quỹ XHTT Tấm lòng vàng, số tài khoản: 10201.00000.13374, tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương VN - chi nhánh Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Các máy xúc đang làm việc hết công suất tại hiện trường vụ sạt lở.

Cột điện gãy gây mất điện toàn bộ khu vực.