Chùa suối tắm và nơi lưu dấu tích vua Trần về Yên Tử

Các ngôi chùa khác ở Yên Tử, muốn lên trên đó phải trèo non. Riêng chùa Suối Tắm lại phải đi xuống vài mươi bậc đá xếp. Nét riêng độc đáo của Chùa là điểm ấy.

Chùa suối tắm tọa lạc ở thế đất tựa như đầu Rùa thiêng bên sườn dốc Cửa Ngăn, thuộc dãy núi Kim Cương. Trước chùa là dòng suối trong mát, dân gian truyền lại rằng: Thuở xưa, mỗi khi người dân đi vào rừng săn bắn, lấy củi, qua đây thường xuống tắm mát ở suối này, tục quen gọi là " Suối Tắm". Cửa Ngăn là nơi giáp ranh giữa núi rừng với vùng đồng bằng ven sông Bạch Đằng. Nơi đây, được gọi là cửa rừng và truyền tụng trong dân gian là nơi ngăn cách giữa cõi Phật với trần tục từ khi núi thiêng Yên Tử có Tăng sĩ đến tu hành và lập chùa thờ Phật.

Tương truyền :  Hơn 700 năm trước, khi đến Yên Tử tu hành có lần Vua Trần Nhân Tông cùng Bảo Sái là đệ tử thân tín của Ngài đã ghé qua đây. Trưa hè oi ả, tiếng suối mùa mưa réo rắt hòa với tiếng chim rừng ca lảnh lót. Hoa rừng muôn sắc tỏa hương theo gió thơm ngào ngạt. Bụi đường trường quyện lẫn mồ hôi khiến cả hai bức bối. Vua Trần đóng khố, nhoài mình nơi dòng nước trong xanh. Dòng suối cuốn trôi bụi trần ra sông biển. Kể từ độ ấy, suối được đặt tên là Suối Vua Tắm.

Để người sau tắm suối dưới bóng cây râm mát, Vua trồng cây đa bên bờ suối. Cây đa bây giờ chỉ là một nhánh đa thuở trước còn sót lại, gốc trổ thành năm trạc như bàn tay Đức Phật xòe chở che.
Hơn 700 năm qua, đã bao nhiên nước chảy xuôi dòng và thế sự đã bao lần thay đổi, nhưng không phôi pha dấu tích của Vua Trần. Bên Suối là Chùa, cảnh Chùa rợp bóng đa, bóng đại.

Xưa kia, nền Chùa chỉ có ngôi miếu nhỏ thờ Bà Nguyệt Nga công chúa em của Quận He Nguyễn Hữu Cầu, một lãnh tụ của nông dân khởi nghĩa ở thế kỷ 18. Công chúa Nguyệt Nga mất khi còn trẻ, lại có công nên nghĩa quân chôn cất Bà ở đây và lập miếu thờ Bà, tôn Bà như một Phúc đẳng thần trấn giữ cửa rừng này.

Người già kể lại: “Miếu này thiêng lắm. Có một trẻ mục đồng buộc trâu cửa miếu đi tắm suối. Trâu làm nhơ bẩn cả nền miếu, về nhà, đứa trẻ bỗng dưng không ăn không nói được. Chân tay co quắp, nằm đâu ỉa đó, đau vật vã mấy ngày. Thầy lang chịu bó tay. May nhờ một đứa trẻ cho biết việc thằng bé đã buộc trâu ở miếu, cả nhà ra miếu quét dọn và làm lễ tạ tội. Cháu bé kia mới được bình thân”.

Đầu thế kỷ trước, nhà tư sản Bạch Thái Bưởi được sự trợ giúp của tư bản Pháp quốc đã mở lò khai thác than ở khu vực núi này. Để tạ thần núi, ông cùng vợ ba cho dựng một ngôi miếu to đẹp hơn, mái uốn vòm cong thờ Mẫu Địa. Đó là phần hậu cung và bái đường của ngôi Chùa hiện nay. Bức đại tự đề: “Đệ Nhị Địa Tiên” và cửa võng trạm khắc Mai hóa Rồng cũng được tạc lên vào thời đó.

Thời kỳ chống Pháp, Chùa cầm Thực bị cháy. Chuông, tượng của Chùa được nhân dân trong vùng chuyển xuống miếu này. Miếu thờ tượng Phật, mặc nhiên trở thành Chùa. Miếu - chùa Suối Tắm: Trước thờ thần, sau thờ Phật cũng là ở tích này. Về sau, có một đoàn làm công đức ở Hải Phòng sang xây mở rộng bái đường. Ngôi chùa rộng rãi và có quy mô như ngày nay.

Ở vào vị trí khá đặc biệt, ngày hè oi bức, vào chùa Suối Tắm vẫn mát rượi. Hoa bòng, hoa đại sực nức hương thơm. Mùa đông giá rét, dưới dòng Suối Tắm sương giăng khói nhưng ở trên chùa vẫn ấm áp lạ thường. Dải núi quanh chùa như một bức thành chặn đứng luồng gió bấc tràn về.

Bước xuống Suối Tắm lễ Phật và thắng cảnh, du khách đừng quên thắp hương tưởng niệm Đức vua Trần, Công chúa Nguyệt Nga, hồi hướng tâm linh về Bí Thượng - ngôi chùa Trình nơi cửa ngõ Yên Sơn!

Khánh Chi (TTVN)

Tổng hợp