“Nào ai biết được trời không ấy, một bậc chân nhân hiện giữa trời”.
Lời tưởng niệm mộc mạc, ẩn chứa một đời sống phẩm hạnh mang nhiều ý nghĩa nhân sinh, được Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam dành cho Trưởng lão Hòa thượng Thích Minh Châu trong những ngày lễ tang vừa qua, đã nói lên tình cảm đặc biệt của các thế hệ tăng ni, phật tử trong và ngoài nước.
Trên bước đường trở thành bậc tri thức Phật học uyên thâm, sau hơn 10 năm xuất dương du học, trên diễn đàn học thuật bác học đa văn, Hòa thượng Thích Minh Châu là một danh tăng của Phật giáo Việt Nam và được thế giới hết lòng kính mộ, làm gạch nối, nhịp cầu giữa Phật giáo Việt Nam và các nước. Qua những công hạnh kỳ vĩ, sự nghiệp to lớn, kho Tam tạng Phật giáo nguyên thủy mà Hòa thượng đã dày công phiên dịch, là cơ sở cho tăng ni, phật tử Phật giáo Việt Nam nghiên cứu, vận dụng vào triết lý và giáo lý Phật giáo Việt Nam qua nhiều thời kỳ. Hòa thượng còn có nhiều công lao to lớn trong việc xây dựng gia đình phật tử Việt Nam, là bậc thầy trong công tác giáo dục của Phật giáo Việt Nam.
Có thể nói, trong hàng chục năm qua Hòa thượng Thích Minh Châu đã đào tạo được nhiều thế hệ tăng ni tài đức, phật tử hữu danh, có ích cho đạo và đời, đang phục vụ trong các cấp giáo hội từ trung ương đến địa phương, trong nước và nước ngoài, góp phần xây dựng và phát triển Phật giáo Việt Nam qua từng thời đại. Trưởng lão Hòa thượng chính là hình ảnh giải thoát vô ngại, là lẽ sống cho tăng ni, phật tử Việt Nam trong và ngoài nước học tập và làm theo.
Khi nước nhà thống nhất, giang sơn nối liền một dải, Bắc - Nam sum họp một nhà, trong tinh thần hòa hợp, Trưởng lão Hòa thượng đã cùng chư tôn đức các tổ chức, hệ phái Phật giáo Việt Nam tiến hành sự nghiệp thống nhất Phật giáo cả nước, kế thừa truyền thống 2.000 năm lịch sử Phật giáo Việt Nam thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Với nhiều chức vụ trong giáo hội, Hòa thượng đã dành nhiều tâm huyết, công sức để làm cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam ngày càng phát triển vững mạnh trên mọi phương diện, nhất là vị thế của Giáo hội Phật giáo Việt Nam được khẳng định trên trường quốc tế; thế giới biết đến Việt Nam, Phật giáo Việt Nam ngày càng rõ nét, quan hệ tốt đẹp hòa bình.
Trải qua nhiều nhiệm kỳ, hơn 60 năm hoạt động qua các thời kỳ khác nhau của lịch sử và xã hội, Hòa thượng Thích Minh Châu đã có những cống hiến cao quý, là một trong những Trưởng lão Hòa thượng lãnh đạo cấp cao của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Với trí tuệ và tầm ảnh hưởng của mình, Hòa thượng đã có những quyết sách, chiến lược tầm cỡ lâu dài, hoạch định chương trình hoạt động Phật sự mang tầm vóc quốc gia và quốc tế, tích cực tham gia vào việc xây dựng và phát triển đất nước, kế thừa truyền thống 2.000 năm lịch sử Phật giáo Việt Nam. Thế hệ tăng ni, phật tử hôm nay và mai sau là những người thừa hưởng sự nghiệp thống nhất Phật giáo Việt Nam, thừa hưởng sự nghiệp văn hóa, giáo dục to lớn mà Hòa thượng đã trọn đời góp công sức làm nên và để lại cho giáo hội, xã hội như ngày hôm nay. Giáo hội Phật giáo Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển ở chiều rộng lẫn chiều sâu bằng cách sống, bằng hành động, vì đạo pháp phục vụ không biết mệt mỏi.
Theo lý vô thường có sinh có diệt, Trưởng lão Hòa thượng Thích Minh Châu đã mãn nguyện ta bà, thuận lý vô thường, trở về cõi niết bàn. Sự ra đi của Trưởng lão Hòa thượng để lại sự trống vắng to lớn, sự mất mát vô cùng cho giáo hội, cho tăng ni, phật tử Việt Nam trong và ngoài nước. Song, hành trạng, công đức và đạo hạnh của Hòa thượng vẫn còn sống mãi trong tâm tư, trong ký ức của tăng ni, phật tử, các cấp giáo hội, môn đồ đệ tử và phật tử Việt Nam trong và ngoài nước, nhất là trang sử vàng son của Phật giáo Việt Nam thời hiện đại.