Nam Sơn cổ tự
- Chủ nhật - 02/12/2012 08:18
- |In ra
- |Đóng cửa sổ này
Chùa cách Quốc lộ 1A khoảng 300 mét, cách Thành phố Huế khoảng 5 km về phía nam. Cái tên Nam Sơn được đặt cho chùa có lẽ là từ phú chúc ấn chứng của làng: “Phước như Đông Hải, Thọ tỉ Nam Sơn”, cũng do vậy làng Thanh Thủy Thượng có hai ngôi chùa, chùa Nam Sơn tọa lạc chính hướng Nam và chùa Đông Hải tọa lạc chính hướng Đông.
Chùa Nam Sơn được thành lập vào đời Cảnh Hưng năm thứ hai 1741 cùng một thời với sự khai lập làng Thanh Thủy Thượng (nay là Phường Thủy Dương). Vào khoảng năm 1806, ngôi chùa Nam Sơn đã dần dần xuống cấp, thập nhị Tộc trưởng và các lão nhiêu trong làng, cùng vợ chồng ông Phùng Hữu Thông (sinh năm 1749) và bà Nguyễn Thị Thuận (sinh năm 1750) đã đóng góp công của để trùng tu lại ngôi chùa Nam Sơn.
Sau khi tu sửa ngôi cổ tự Nam Sơn xong, ông bà cùng các lão nhiêu trong thôn vào thảo am cung thỉnh Hòa thượng Đại Chiếu – Viên Minh đang tu thiền trong cốc ở đồi phía nam Độn Sầm ra làm trú trì để giảng đạo cho dân chúng. Hòa thượng xuất gia lúc mấy tuổi, quê quán ở đâu không rõ, nhưng theo khẩu truyền thì Ngài vốn là người giản dị, thích nơi thanh vắng, chuyên tu pháp môn tham thiền nhập định. Hiện tại trong chùa còn long vị của Ngài, trên đó ghi rõ: “Truyền Lâm tế chánh tông, Đệ Tam thập thất đại, Thượng nhật Hạ Tân, húy Đại Chiếu, thụy Viên Minh lão Hòa thượng mạo tọa”. Như thế vị tổ đầu tiên của chùa là Đại lão Hòa thượng Nhật Tân, húy Đại Chiếu, hiệu Viên Minh đời thứ 37 thuộc truyền thừa của Lâm tế Chánh tông sau ngài Liễu Quán hai đời. Khi gần thị tịch, Ngài lại trở vào thảo am trong núi để tu thiền. Hiện nay tháp Ngài đang còn ở đó được xây dựng cách chùa khoảng chừng 800 mét. Chùa Nam Sơn cũng đã được vua Minh Mạng sắc phong “Sắc tứ Nam Sơn tự”.
Hiện chùa còn giữ lại được một số cổ vật quý giá đó là pho tượng Bổn sư bằng gỗ mít thếp vàng, tượng Ngài Hộ pháp, tượng Ngài Quan Công, Quan Bình và Châu Xương, long vị của Tổ sư Hòa Thượng Đại Chiếu – Viên Minh, chiếc hồng chung đúc từ thời Bảo Đại năm thứ 12, hiện trên chuông còn dòng chữ “Bảo Đại thập nhị niên…” và 6 câu đối cổ. Hai bức đối trước mặt Tổ, câu bên trái mang dòng chữ “Thần Công Quảng Phổ Thiên Thu Phong Hóa Chiếu Nam Thiên” (Đông Nguyệt Nhật Thượng Hoán), câu bên phải mang dòng chữ “Thánh Đức Chiêu Chương Vạn Tải Ân Quang Lưu Việt Địa” (Long Phi Kỷ Tỵ Niên). Bốn bức treo hai bên Tổ, gồm hai cặp câu đối “Lực Địch Vạn Nhân Thiên Hạ Hữu” “ Danh Lưu Thiên Cổ Thế Gian Vô” và “Thần Trung Tử Hiếu Thiên Thu Giám” “Tổ Đức Tôn Công Vạn Thế Cơ”. Các câu đối này có lẽ có từ đời nhà Hậu Lê vào năm 1749 (Long Phi Kỷ Tỵ Niên)
Từ sau khi Ngài Tổ Đại Chiếu – Viên Minh tịch thì chùa Nam Sơn không có đệ tử kế thừa trú trì, chỉ có những cư sĩ được mời vào trông coi, hương khói, kinh kệ cùng khuôn hội Phật giáo Nam Sơn. Đến năm 1992 Thượng tọa Thích Tâm Pháp được bổ nhiệm về làm Trú trì chùa Nam Sơn và đó cũng là vị tu sĩ thứ hai của chùa. Thượng tọa Thích Tâm Pháp khi về chùa đã sửa sang lại Tháp Tổ, xây thêm hai nhà Tăng ở phía sau chùa, xây lại cổng chùa theo kiểu giống cổng chùa Từ Đàm – Huế và một hồ sen có đặt tượng Quán Thế Âm lộ thiên. Hiện nay, Thượng tọa Thích Tâm Pháp đã giao cho Đại đức Thích Huyền Trí là đệ tử của Thượng tọa làm Tri sự trông coi tăng chúng tại chùa.
Toàn bộ hệ thống kiến trúc chùa theo hình chữ khẩu, kiểu kiến trúc của chùa Huế truyền thống gồm chùa, hậu tổ, tăng đường và trai đường khép kín tạo thành một khoảng sân nhỏ ở giữa đặt chậu hoa cây kiểng vừa trông rất thiên nhiên vừa tạo được sinh khí trong chùa.
Trãi qua gần 270 năm, ngôi chùa cổ Nam Sơn qua bao thăng trầm, nhiều lần được trùng tu, đến nay đã trở nên khang trang hơn, là nơi sinh hoạt và tu học của các đạo hữu trong Niệm Phật đường và Gia đình Phật tử Nam Sơn.
Nguyễn Văn Liêm (theo LQO)